آيين‌نامه‌ی تشکیلاتی سازمان زنان هشت مارس (ايران- افغانستان)
بخش اول - شرایط عضویت و حقوق اعضا
شرایط عضویت
١- هر زنی از هر ملیتی که خواهان مبارزه علیه پدر/مردسالاری باشد، حامل و مدافع نظرات و عمل‌کردهای رژیم جمهوری اسلامی در ایران و افغانستان نباشد و به‌طور کلی با منشور و آیین‌نامه‌ی سازمان زنان هشت مارس موافق باشد و در جهت عملی کردن آن‌ها کوشش نماید و شخصاً تقاضای عضویت نماید؛ در صورت سه ماه فعالیت مستمر و با معرفی حداقل دو نفر از اعضا می‌تواند به عضویت این تشکیلات در آید.
۲- عضویت در سازمان می‌تواند به صورت گروهی نیز انجام گیرد، اما تصمیم‌گیری نهایی در مورد عضویت یا ادغام یک گروه یا تشکل در سازمان به عهده مجمع عمومی خواهد بود.
۳- هر عضو باید منظماً و ماهانه ۱۰ یورو حق عضویت بپردازد. اعضایی که مداوماً حق عضویت پرداخت نکرده‌اند، حق رأی در مجمع عمومی نخواهند داشت.
۴- هر عضو باید از موجودیت و اطلاعات این تشکیلات در مقابل رژیم جمهوری اسلامی ایران و افغانستان و کلیه‌ی نیروهای ارتجاعی اسلامی و غیر اسلامی محافظت نماید و مانع نفوذ عوامل ارتجاعی به درون این تشکیلات گردد.
۵- هر عضو باید برای ارتقا آگاهی انقلابی خود و دیگران در مورد موضوع زنان و تبلیغ و ترویج اهداف و دورنمای سازمان زنان هشت مارس کوشا باشد.
۶- هر عضو باید در مقابله با ستم هایی که بر او و دیگر زنان روا می‌شود ایستاده‌گی کند و با گرایش‌های پدر/ مردسالارانه‌ای که در میان زنان رخنه می‌کند و موجب تفرقه شده و به همبستگی میان آنان ضربه می‌زند، مقابله کند.
۷- هر گاه عضوی اهداف و برنامه کلی سازمان را زیر پا بگذارد و عملی را انجام دهد که خلاف منشور و آیین‌نامه‌ی این سازمان باشد و علی‌رغم تذکر، اخطار جدی به عمل‌کردِ غلط خود ادامه دهد، اخراج خواهد شد. اخراج یک عضو باید با اطلاع و توافق مسئولین سازمان باشد. هر عضو اخراجی می‌تواند خواهان رسیدگی به موضوع اخراج خود در مجمع عمومی سازمان شود.
۸- اخراج و یا انصراف هر یک از اعضا با ذکر دلیل آن، باید در اسرع وقت به اطلاع سایر اعضا برسد و عضو اخراجی یا انصراف داده از ارتباطات سازمان خارج شود.
۹- اعضای افتخاری، فعالین زن ازجمله هنرمندان و غیره هستند که به هر دلیلی نمی‌خواهند عضو سازمان باشند، اما با آن روابط نزدیکی دارند.
حقوق اعضا:
۱- هر عضو حق دارد که در حیات سیاسی درونی تشکیلات فعالانه شرکت جوید یا به عبارت دیگر تصمیمات کلی اعم از سیاست‌ها و برنامه‌ها باید منعکس‌کننده‌ی اراده‌ی جمعی باشد. هر عضو حق دارد از کمبودها و نارسایی‌های آن انتقاد نماید و مسئولین و اعضای تشکیلات را در هر سطحی که باشند مورد انتقاد قرار داده و پیشنهاد‌های خود را کتباً به آنان ارائه دهد و خواهان رسیده‌گی به آن شود. هیئت مسئولین موظف است پیشنهاد‌ها را مورد بررسی و انتقادات را مورد تحقیق قرار داده و به آن‌ها رسیدگی کند. هر انتقادی اگر سه بار تکرار شود و به آن رسیده‌گی نشود به مجمع عمومی واگذار خواهد شد.
۲- عضویت در دیگر تشکلات انقلابی و مردمی برای اعضای این تشکیلات بلامانع است.
۳- هر عضوی حق دارد با در نظر گرفتن مهارت‌ها و علایق و در عین‌حال با در نظر گرفتن نیازهای سازمان وظیفه به عهده گیرد.
۴- اعضا حق شرکت و اظهارنظر در همه‌ی نشست‌های سازمان را دارند.
۵- اعضا حق دارند مصوبه‌های مسئولین را بازخوانی کنند.
۶- اعضا حق دارند نظرات و پیشنهاد‌های خود را با طرح در نشست هیئت مسئولین ارائه دهند و در صورت تمایل تقاضای جلسه عمومی کنند.
۷- هر عضو حق انتخاب کردن و انتخاب شدن در مجمع عمومی را دارد.
۸- عضویت هر عضو که بیش از ۳ ماه ارتباط خود را با سازمان قطع کرده و فعالیتی نداشته باشد، ملغی می‌گردد.
بخش دوم - ارگان‌های تشکیلات
الف - مجمع عمومی
۱- مجمع عمومی بالاترین ارگان تصمیم‌گیری سازمان زنان هشت مارس است که هر دو سال یک‌بار تشکیل می‌شود.
۲- تعیین مشی عمومی آتی بر عهده‌ی مجمع عمومی است.
۳- در مجمع عمومی گزارش‌های هیئت مسئولین و واحدها خوانده می‌شود. صورت وضیعت مالی و پیشنهاد برنامه و بودجه‌ی سال آتی در مجمع عمومی تصویب می‌شود.
۴- انتخاب هیئت مسئولین برای پیش‌برد وظایف آتی بر عهده‌ی مجمع عمومی است. دوره‌ی مسئولیت آنان دو سال است.
۵- تصویب منشور سیاسی یا تغییر و اصلاح آن با سه چهارم آرای اعضای حاضر در مجمع عمومی و آیین‌نامه‌ی آن با دو سوم آرای اعضای حاضر در مجمع عمومی امکان‌پذیر است.
۶- پیوستن سازمان به دیگر تشکلات با سه چهارم آرای اعضا در مجمع عمومی امکان‌پذیر است.
۷- برکناری هر یک از اعضای هیئت مسئولین با دوسوم آرای اعضای حاضر در مجمع عمومی عملی می‌شود.
۸- زمان، محل و دستور جلسه به وسیله‌ی هیئت مسئولین تعیین و حداقل دو ماه پیش از تشکیل مجمع عمومی به اطلاع اعضا رسانده می‌شود.
۹- کلیه‌ی اعضا حق شرکت در جلسات مجمع عمومی را دارند؛ در صورت گسترش، مجمع عمومی از نماینده‌گان واحدهای مختلف تشکیل می‌شود.
۱۰- در شرایط ویژه هر عضو می‌تواند تقاضای برگزاری مجمع عمومیِ پیش از موعدِ تعیین شده را بدهد؛ اما رسمیت یافتن مجمع عمومی در گرو حضور دوسوم اعضاست.
ب- هیئت مسئولین
۱- هیئت مسئولین برای پیاده کردن مشی عمومی تعیین‌شده توسط مجمع عمومی، باید از اوضاع مشخص تحلیل کند، نقشه بریزد، رهنمود صادر کند و اجرای آن‌ها را دنبال و نیروهای مختلف سازمان را در یک جهت حول سیاست صحیح متحد و هماهنگ کند و سپس از نتایج کار و شناخت نیروهای خود و تجارب عمومی‌تر جنبش زنان جمع‌بندی کند و بر مبنای آن‌ها سیاست و نقشه‌های عملی جدید طراحی کند. پیش‌برد این وظیفه بدون توجه هیئت مسئولین به تجارب افراد و واحدهای گوناگون و فشرده کردن آن تجارب و بازگرداندن تجارب فشرده شده به آن‌ها میسر نیست. از همین رو لازم است روش‌های مناسب و مستمری برای گزارش‌دهی و گزارش‌گیری اتخاذ شود و افراد و واحدهای مختلف نیز در به اجرا گذاشتن تصمیمات و رهنمودهای هیئت مسئولین فعالانه تلاش نمایند؛ فرد به تصمیمات جمع و اقلیت به تصمیمات اکثریت احترام گذارد و به عملی شدن آن‌ها یاری رساند.
۲- هیئت مسئولین برای پیش‌برد جمعی امور باید میان خود تقسیم کار نمایند و مسئولیت فردی هر یک از آنان روشن باشد. این تقسیم کار می‌تواند شامل حیطه‌هایی چون مسئول امور سیاسی و انتشاراتی، مسئول امور تشکیلاتی و مالی و مسئول امور بین‌المللی و روابط عمومی و ... باشد. همراه با تکامل و گسترش فعالیت‌های تشکیلاتی می‌توان مسئولین جدید به هیئت مسئولین اضافه نمود؛ یا اینکه برخی افراد می‌توانند همزمان چند مسئولیت را به عهده بگیرند. هر یک از مسئولین می‌تواند با صلاحیت دیگر مسئولین افرادی را از میان اعضا تشکیلات برای تکمیل فعالیت‌های رشته خود به همکاری دعوت نمایند.
۳- هیئت مسئولین در برابر مجمع عمومی مسئولیت مشترک دارند.
۴- کل وظایفی که هیئت مسئولین با تقسیم کار مناسب میان خود باید انجام دهند از این قرار است: تهیه و انتشار نشریه و سازمان دادن امور مربوط به هیئت تحریریه - نشریه زیر نظر مسئول سیاسی و انتشاراتی با مشورت دیگر اعضای هیئت مسئولین منتشر می‌شود - ارتقا سطح سیاسی و فرهنگی تشکیلات از طریق ارائه‌ی برنامه‌های آموزشی، تشکیل سمینارهای مختلف؛ صدور اعلامیه‌های سیاسی و فراخوان‌های مبارزاتی مورد نیازِ پیش‌برد امور؛ تماس با واحدهای تشکیلاتی مختلف؛ رسیدگی به امور مالی و محافظت از اموال تشکیلات؛ در صورت لزوم انتشار بولتن‌های داخلی تشکیلاتی به منظور جمع‌بندی از تجارب و انتقال تجارب واحدهای مختلف به یک‌دیگر؛ سازمان‌دهی آکسیون‌ها، تظاهرات و ... پیش‌برد روابط بین‌المللی و روابط عمومی؛ تماس با تشکلات و سازمان‌های داخلی و خارجی.
۵- هیئت مسئولین موظف است حداقل هر شش هفته یک‌بار تشکیل جلسه دهد.
۶- صدور اعلامیه‌های مرکزی مورد نیاز از وظایف مسئول سیاسی و انتشاراتی است. سخن‌گوی سازمان نیز در هر دوره توسط هیئت مسئولین تعیین می‌گردد.
۷- در صورت لزوم، هیئت مسئولین اختیار تشکیل کمیسیون‌های موقت در عرصه‌های مختلف را دارند.
بخش سوم – واحدهای شهری و وظایف آن‌ها
واحدهای شهری مرکب از اعضایی است که در یک شهر فعالیت می‌کنند. مسئولین هر واحد توسط اعضای آن واحد انتخاب می‌شوند. هر واحد در پروسه‌ی تکامل خود می‌تواند همان تقسیم‌کاری که در سطح هیئت مسئولین به‌پیش می‌رود را در مورد فعالیت‌های محیط خود الگو قرار دهد و مسئولین آن از طریق مسئول تشکیلات به هیئت مسئولین یا مسئولین واحدهای دیگر وصل شوند. واحد شهری با پیش از یک نفر تعریف می‌شود.
وظایف اصلی واحدهای شهری
۱- تبلیغ و ترویج برنامه‌ها و اهداف و دورنمای سازمان
۲- کمک به بسیج و سازمان‌دهی زنان و پذیرش اعضای جدید
۳- بحث و بررسی جمعی سیاست‌های سازمان زنان هشت مارس و کمک به اجرای تصمیمات هیئت مسئولین و جمع‌بندی از فعالیت‌های خود؛ گزارش‌دهی و گزارش‌گیری
۴- بالا بردن سطح آگاهی انقلابی اعضای هر واحد در مورد موضوع زنان
۵- پیوند با توده‌های زن و توجه به نظرات آنان
۶- پیش‌بردِ انتقاد و انتقاد از خود به‌منظور حفظ وحدت و همبستگی میان زنان
۷- واحدهای شهری می‌توانند در کارهای مختلف با یک‌دیگر مشترکاً عمل کنند. تبصره: واحدهای شهری در این خصوص بهتر است مسئولین را مطلع کنند مگر در مواقع اضطراری
۸- برگزاری مراسم روز جهانی زن، روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و ...
۹- جمع‌آوری کمک مالی
۱۰- واحدهای شهری می‌توانند آکسیون‌ها و فعالیت‌های شهری را در چارچوب منشور سیاسی و مصوبات مجمع عمومی سازمان دهند و در صورت عدم توانایی از طریق مشورت با هیئت مسئولین به پیش‌برد آن مبادرت ورزند.
بخش چهارم - حقوق اقلیت
هرگاه در مورد تصمیمات مهم سیاسی و عملی اختلافی به وجود آید، اقلیت «چه به‌عنوان یک فرد یا جمعی از افراد» می‌تواند نظرات خود را در سطح تشکیلات پخش نماید. در صورت درخواست اقلیت و بنابه اهمیت موضوع مورد اختلاف و تصمیم اکثریت هیئت مسئولین، نظرات اقلیت می‌تواند به روش و اشکال مناسب «در نشریه‌ی مرکزی یا بولتن‌های جداگانه» انتشار علنی یابد و یا بنابر تقاضای اقلیت در جلسه عمومی طرح شود.
سازمان زنان هشت مارس درعین‌حال که در مقابل توده‌های زن و افکار عمومی دارای سطح مشخصی از مواضع سیاسی واحد است که از طرف مجمع عمومی و هیئت مسئولین آن اعلام می‌شود، اما باید در چارچوب برنامه‌های سیاسی ـ تشکیلاتی، میان گرایش‌های مختلف فکری به بحث آزاد و دمکراتیک حول مسائل گوناگون دامن زند و روش‌های مناسبی برای جریان‌یابیِ مبارزه‌ی سالم و زنده به کار گیرد.
نتایج این بحث‌ها به‌صورت سخنرانی‌ها، رساله‌ها و جزوات به‌وسیله‌ی مسئولین تشکیلاتی در اختیار کلیه‌ی واحدها گذارده می‌شود، بدون اینکه این رساله‌ها و جزوات به‌عنوان مواضع تشکل یا هر یک از واحدهای آن تلقی شود. از همین رو هر واحد یا افرادی از هر واحد در مورد نیازهای سیاسی و آموزشی می‌تواند نتایج فعالیت‌های تحقیقاتیِ خود را منتشر کند.
در این زمینه بهتر است که:
۱- این نوشته‌ها در خدمت ارتقا آگاهی انقلابی زنان در مورد ستم‌های وارده بر آنان و پیش‌برد اهداف سیاسی و مبارزاتی تشکلات زنان باشد.
۲- این‌گونه تحقیقات حاصل فعالیت جمعی باشد.
۳- در مورد مضمون و انتشار نوشته‌ها در سمینارها رأی‌گیری نشود.
۴- هزینه ی چاپ و پست این گونه نوشته‌ها بر عهده‌ی فرد یا واحد مربوطه باشد.
۵- حتی‌الامکان قبل از انتشار، نسخه‌ای در اختیار مسئول سیاسی و انتشاراتی گذارده شود.
بخش پنجم - امور مالی
سازمان زنان هشت مارس در هر شرایطی باید استقلال مالی خود را از کلیه ی دولت‌های جهان، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی وابسته به قدرت‌های جهانی و حکومت‌های ارتجاعی حفظ نماید. هر نوع کمک مالی از جانب هر منبعی که برای سازمان زنان هشت مارس شرایطی مغایر با روح و اصول پایه‌ای آن به بار آورد و استقلال سیاسی و تشکیلاتی آن را زیر سوال ببرد نباید از جانب هیچ یک از مسئولین و اعضا پذیرفته شود.
سازمان زنان هشت مارس برای تأمین مالی خود به توده‌های مردم متکی است. این کار می‌تواند از طریق زیر انجام پذیرد:
۱- جمع‌آوری حق عضویت
۲- درآمد حاصله از فروش نشریات
۳- پیش‌برد کارزارهای مالی از طریق فعالیت‌های دست جمعی از قبیل برنامه‌های هنری و ...
۴- جمع‌آوری کمک مالی از افراد و تشکلات مترقی در خارج و داخل کشور
۵- هر واحد می‌تواند ۳۰ درصد از کمک‌های مالی جمع‌آوری شده «من‌جمله درآمد حاصل از حق عضویت‌ها» را به فعالیت محلی اختصاص دهد.
۶- درآمد حاصله از فروش انتشارات مرکزی باید به طور کامل به نهاد مرکزی بازگردانده شود.
برگرفته از نشریه هشت مارس شماره ۶٠
دسامبر ۲٠۲٣ – آذر ١۴٠٢