راه گاندی، راه اسارت بار
سحر منصور
شرکت وسیع و نقش پیشتاز و رادیکال زنان بویژه دختران جوان در خیزش انقلابی پس از قتل دولتی ژینا امینی، علیه حجاب اجباری و رژیم زن ستیز جمهوری اسلامی نه تنها کل جامعه، بلکه جهان را تکان داد و به الگوی مبارزه زنان در سراسر جهان بدل شد. جنبش زنان توانانی کیفیتا عمیق تر، ریشه ای تر و رادیکال تر از آن چه که تا کنون دیده ایم را در خود نهفته دارد. اما به دلایل گوناگون و مهم ترین آن عدم وجود یک نیروی رهبری کننده انقلابی که یکی از برنامه های مهم و اساسی آن رهایی زنان از کلیه ستم های جنسیتی و طبقاتی باشد، پتانسیل زنان هنوز کاملا رها نشده است.
بر همین اساس،همه نیروهای طبقاتی از طیف پهلوی گرفته تا کسانی هم چون مسیح علینژاد تلاش دارند با مصادره مبارزات زنان و با پیش گذاشتن راه و روش های ارتجاعی و مسالمت جویانه، از پیشروی جنبش انقلابی زنان جلوگیری نمایند. این نیروها در تلاشند تا از وجود خیزش انقلابی و نقش تعیین کننده زنان در آن، راه و روش مماشات گرانه و مسالمت آمیز خود تحت نام "کم هزینه کردن تلفات" و این که "خشونت خشونت است و هیچ فرقی با هم ندارند" را به مثابه راهی که می توان به خواسته های زنان و سایر اقشار و طبقات دست یافت، پیش گذارند. برای این که راه شان را برای به انحراف کشاندن جنبش انقلابی تبلیغ کنند از امکانات وسیع خود هم چون رسانه های اصلی فارسی زبان (من و تو، اینترنشنال، بی بی سی، صدای آمریکا و...) استفاده می کنند و نمونه سازی می نمایند. یکی از نمونه هایی که در مقابل جنبش انقلابی بطور کل و جنبش زنان به طور خاص پیش می گذارند، راه و روش مسالمت آمیز و خشونت پرهيزى گاندی است. تلاش دارند از طریق تبلیغ راه و روش گاندی خشم و نفرت انباشت شده در زنان، در ملیت های تحت ستم و اکثریت مردم ستمدیده زحمتکش مهار کرده و آنان را درمقابل خشونت سازمان یافته و قهر ضد انقلابی خلع سلاح کنند. به طور کل می خواهند با تبلیغ راه گاندی و امثالهم از ارتقای مبارزه و سمت و سوی انقلابی تر برای از ریشه بر کندن کل سیستم، جلوگیری کنند.
در این نوشته قصد نداریم به کل مواضع گاندی و راه و روش لیبرالی و مسالمت جوی او در برخورد به دشمن به ویژه به قدرت های امپریالیستی بپردازیم. تنها به برخی موضع گیری ها و عملکرد گاندی در رابطه با زنان بسنده می کنیم.
هند در زمان گاندی اساسا دارای یک رژیم فئودالی و کاستی بود. نزدیک به ۷۰ درصد مردم هند عضو کاست های موروثی و از سطوح پايين جامعه بودند. در همان زمان بیش از ۸۵ درصد جمعیت هند در روستا ها زندگی می کردند. بیش از ۶۰ درصد از روستائیان از داشتن زمینی که روی آن کار کنند محروم بودند و به همین دلیل برای فئودال ها و زمین داران بزرگ برده گی می کردند. ستم قرون وسطایی فئودالی همراه بود با ستم وحشیانه طبقاتی و کاستی و تحت سلطه مستعمراتی انگلستان.
علاوه بر آن، روستائیان و به طور کل کاست های پائین تحت ستم هندوایسم نیز قرار داشتند. زنان از همه این ستم ها در رنج بودند و علاوه بر آن به خاطر جنسیت شان در فرودستی مطلق قرار داشتند. ديدگاه هندوایسم در مورد زنان و نفرت از آنان در آیه های کتاب مقدس شان منعکس شده است. به طور مثال در یکی از آیه های کتاب هندو آمده است: "یک دختر باید تحت قیمومت پدر، یک زن جوان تحت قیمومت همسر، یک زن مطلقه تحت قیمومت پسر باید باشد و از آنان اطاعت نماید. زن باید همواره همسر خود را هم چون خدا پرستش نماید و..." (از آیه های کتاب هندو 2-67 و 148-5 ص) در این جامعه و تحت این ستم های وحشیانه به زنان بود که اگر شوهری به هر دلیلی فوت می کرد، زن او نیز همراه شوهر زنده سوزانده می شد. بنا بر گزارشات، آخرین زنی که با همسر خود سوزانده شد در ٤ سپتامبر ۱۹۸۷ بود.
Sati, Dowry Death and Female Infanticide in Modern India by Mala Sen)) این دورانی است که «دمکراسی» هند توسط قدرت های سرمایه داری جهانی به عنوان الگو در نزد جهانیان پیش گذاشته می شد.
در همان دورانی که زنان همراه همسران سوزانده می شدند، اگر زنی علیه این سنت های ارتجاعی و زن ستیزانه و جنایتکارانه شورش می کرد، با عاقبت بسیار هولناکی روبرو بود. تمام ارگان های سرکوب به راه می افتادند تا این زن را با زور بسوزانند. بسیاری از زنان در آن دوره به خاطر فرار از سوزاندن شدن خودکشی می کردند.
از دیدگاه گاندی، نقش زن در پا بر جا نگاه داشتن خانه و خانواده و کار خانگی از اهمیت مهمی برخوردار است. در واقع او "قدرت و نقش زنان را در حفاظت از کانون خانواده و محافظت از اخلاقیات جامعه "می بیند. یعنی همان نقشی که سیستم پدر/مرد سالار حاکم برای زن قائل است. نظریات و عمکرد گاندی ضربات سنگینی بر زنان وارد نموده و کماکان می کند.
گاندی زمانی که در آفریقای جنوبی اقامت داشت، مردی به دو زن جوان هوادار او تعرض جنسی می نماید، برخورد گاندی مثل همه پدر/مردسالاران محکوم کردن زنان بود. او شخصاً موهای آن دو دختر را تراشید و اعلام کرد که "این حرکت، تضمینی است برای اخته کردن چشمان گناهکار". شباهت این دیدگاه در رابطه با موی زنان با تفکر زن ستیزانه جمهوری اسلامی تصادفی نیست، بلکه نشات گرفته از منافع طبقاتی مشترک بین آنهاست. گاندی اعتقاد داشت که این زنان هستند که عامل آزار جنسی و تجاوز به خود می باشند.
گاندى در مورد زنانی که مورد تجاوز قرار می گیرند می گوید: "زمانی که زنان مورد آزار جنسی و تجاوز قرار می گیرند، ارزش خود را به مثابه یک انسان از دست می دهند". در حقیقت دیدگاه گاندی، دیدگاه غالب بر همه جوامع طبقاتی است. دردیدگاه گاندی زنانی که مورد اذیت و آزار جنسی و تجاوز قرار می گیرند گناهکار شناخته می شوند و مردان به مثابه "فتح" کننده گان بدن این گناهکاران!
گاندی اعتقاد داشت که برای "حفظ آبروی خانواده و مردم، کشتن زنان توسط مردان خانواده و..." موجه است. زیرا از نقطه نظر او زنان صرفا موجوداتی هستند که یا می توانند با گردن گذاشتن به نقش و جایگاه خود در حفظ خانه و خانواده "باعث افتخار باشند و یا شرم مردانی که صاحب آنان هستند".
از آن جا که گاندی نقش زن را تماما در خانه و حفظ خانواده می دید، در نتیجه مخالف هر شکلی از پیش گیری حاملگی بود و هر زنی که خواست حاملگی نداشت و از وسایل پیشگیری به هر طریقی استفاده می کرد را «فاحشه» می نامید. او حتی هم خوابی زن و شوهر را تحقیر می نمود و آن را فقط برای تولید مثل به رسمیت می شناخت. او سکس را برای سلامتی انسان مضر می دانست. او برای اثبات مقاومت در ریاضت کشی جنسی خود در سن ٧٨ سالگى با بسیاری از زنان جوان از جمله نوه خواهر خود "به شكل هر دو طرف لخت "هم بستر می‌شد. عملی که بدون شک آزار جنسی بر علیه زنان و استفاده ابزاری از آنان را به نمایش می گذارد.
گاندی زن را به مثابه موجودی با رفتار و کردار صلح آمیز می دانست و به همین دلیل، اصل جنبش خشونت پرهيزى و مسالمت جوی خود را اصلی "زنانه"معرفی می کرد. در جامعه ای که ستم های مذهبی تا حد زنده سوزانده شدن به همراه ستم هاى کاستی و طبقاتى و فرهنگ پدرسالارانه، بمثابه زنجیرهای محکمی بر دست و پای زنان سنگینی می کرد، نا رهبرانی هم چون گاندی برای جلوگیری از مبارزه زنان و با هدف رام و مطیع کردن آنان "اصل خشونت پرهیزی زنان" را پیش گذاشت و برای فراگیر کردن این تفکرات ارتجاعی ضد زن تبلیغ کرد.
دیدگاه گاندی در رابطه با زنان نقش بسیار مهمی را در قتل و کشتار زنان، در تجاوز وسیع به زنان، خشونت های بی رحمانه، توهین و تحقیر و به طور کل در اسارت زنان در هند، داشته است. نظرات بسیار ضد زن و عقب افتاده گاندی نسبت به زنان، همان نظراتی است که جمهوری اسلامی در ایران، داعش و طالبان و همه بنیادگرایان مذهبی و همه رژیم های سرمایه داری مردسالار در جهان به اشکال گوناگون «مدرن» و غیر مدرن دارا هستند و با تمام قوا از آن پاسداری می کنند.
در شرایط کنونی تحت تاثیرعظیم جنبش انقلابی در ایران و نقش متهورانه زنان در آن، دارودسته های ارتجاعی و وابسته به قدرت های امپریالیستی كه تحت پوشش «زنانه» بودن انقلاب و سوء استفاده از شعار «زن زندگی آزادی» می خواهند این جنبش را با خشونت زدایی از جانب زنان و مردم جوش داده و در میان جنبش جا بیاندازند و گاندی و راه سازشکارانه و بشدت مسالمت جوی او با دشمنان را به مثابه الگوی «پیروزمند» جا بزنند. می خواهند از تیزی مبارزات و ارتقای آگاهی و عمل انقلابی زنان و کل مردم بکاهند. تا این چنین شاید بتوانند با به کجراه کشاندن مسیر مبارزات و با اتکا به قدرت های سرمایه داری امپریالیستی از انقلاب و نابودی کل سیستم ستم و استثمار حاکم جلوگیری کنند. تا این گونه بتوانند زنان را برای "وظایف اصلی" شان یعنی زائیدن و حفظ خانواده البته بدون حجاب اگر به آن تمایل داشتند، در انقیاد نگاه دارند.
زنان برای پیشروی در مبارزه، برای به خاک سپردن حجاب اجباری و هم زمان رژیم ضد زن جمهوری اسلامی از طریق یک انقلاب واقعی، باید تمام برنامه های اسارتبار همه افراد و نیروهای ارتجاعی را افشا نمایند و این اصل مهم را به خاطر بسپارند که صلح واقعی از طریق جنگیدن حاصل خواهد شد. اصل" خشونت پرهیزی " گاندی نه تنها شامل حال زنان نشد، بلکه به قدرت دولتی ای منجر شد که به سیستمی خشن تر در فرودستی زنان بدل گشته است. راه گاندی همان راه طبقه حاکمه هند است که نقش اصلی ستم بر زن را بر عهده دارد. همین دیدگاه گاندی هاست که هند امروز را مبدل به مکان تجاوز و تجاوز گروهی به زنان کرده است. مسالمت آمیزی راه گاندی برای زنان در هند و سراسر جهان از جمله ایران، یعنی خشونت افسار گسیخته، یعنی برده گی.
باید راه مسالمت آمیز گاندی یعنی راه جلوگیری از ریشه بر کندن سیستم ستم و استثمار حاکم که توسط مرتجعین ضد زن پهلوی و دارودسته ش به اشکال گوناگون پیش گذاشته شده را بیش از پیش افشا نمود و آن را بعنوان بخشی از عمق یابی و پیشروی جنبش انقلابی زنان در خدمت به سرنگونی انقلابی رژیم زن ستیز جمهوری اسلامی دانست.
زیرنویس:
نقل قول های بالا در رابطه با گاندی از روزنامه گاردین در تاریخ ۱ اکتبر ۲۰۱۸ و ۲۷ ژانویه ۲۰۱۰ است.
Women suffer from Gandhiʼs Legacy
How would Gandhi’s celibacy test with naked women be seen today
برگرفته از نشریه هشت مارس شماره ٥۸
آپریل ٢٠٢٣ / فروردین ١٤٠٢