8 مارس:

"ماانقلاب نکردیم

      تا به عقب برگردیم"

زهره ستوده - فرانسه

روز8 مارس 1857 در آمریکا، زنان کارگر نساجی و پارچه بافی نیویورک، برای افزایش دستمزد وپائین آوردن ساعات  کار، دست به اعتصاب وتظاهرات عظیمی زدند که با حمله پلیس درهم شکست و شمار زیادی اززنان اعتصابی کشته، زخمی، دستگیر و زندانی شدند. این روز نقطه عطفی در تاریخ مبارزات آزادیخواهانه زنان و مبارزات حق طلبانه آنان در سطح جهان است.

حزب سوسیالیست آمریکا، در 28 فوریه 1909، یعنی پنجاه و دو سال بعد، برای گرامی داشت این رویداد، مراسمی برگزارکرد و بدین سان مبارزات زنان به حلقه دیگر مبارزات اجتماعی پیوست.

صد سال پیش، در اوت 1910، در کنفرانس بین الملل دوم سوسیالیستی زنان، که درشهر کپنهاک دانمارک با شرکت صد تن از نمایندگان سازمان ها و احزاب زنان ازهفده کشوردنیا برگزار شد، " کلارا زتکین"، زن مبارز و انقلابی نامدار و یکی از رهبران حزب سوسیالیست وقت آلمان، تعیین یک روز را بعنوان "روز جهانی زن" و شاخص مبارزات زنان و نمونه ای الهامبخش پیشنهاد کرد. وی قطعنامه ای چهار ماده ای جهت کسب حقوق زنان به کنفرانس ارائه داد که مفاد آن عبارت بودند از:

مبارزه برای حق رأی زنان

مبارزه علیه خطر جنگ

مبارزه برای تأمین حقوق مادران و کودکان

مبارزه علیه تورم وگرانی

این کنفرانس، موفق شد روز 19 مارس را موقتا" به عنوان "روز جهانی زن" برای سال 1911 تصویب کند اما تعیین تاریخ قطعی، به بعد موکول شد و از این تاریخ، جنبش زنان، یکی از جنبش های مهم اجتماعی علیه نظام مرد سالاری و سرمایه داری حاکم بر جهان به شمار می آید. تعیین یک روز بعنوان "روز جهانی زن"،  تأکیدی بر جهانی بودن مبارزات زنان وجهانی بودن نظام ستم بر زن است. متعاقب این کنفرانس و بنا برتصمیم آن، 19 مارس 1911، راهپیمائی قدرتمند زنان در کشور هائی چون اتریش، سویس و دانمارک برگزارشد. در اتریش، نیروهای پلیس، در این روز به هزاران تظاهر کننده، حمله کردند.

در سال 1913، دبیرخانه زنان انترناسیونال سوسیالیستی، روز 8 مارس را به یاد مبارزات زنان نساج در آمریکا به عنوان "روز جهانی زن" تعیین کرد. در این سال بود که زنان بسیاری، ازروشنفکر گرفته تا زحمتکش در روسیه تزاری و سراسر اروپا مراسم 8 مارس را برگزار کردند.

روز 8 مارس سال1917، زنان کارگر روس، علیه گرسنگی، جنگ و تزاریسم و برای صلح و نان، تظاهرات عظیمی به راه انداختند که ادامه آن به اعتصابات  کارگری و سرنگونی تزارانجامید.

در سال 1921، بار دیگر، کنفرانس بین الملل سوم زنان سوسیالیست، که در مسکو برگزارشد، روز 8 مارس را بعنوان "روز جهانی زن" تصویب کرد

گرچه با توسعه صنعتی جهانی و مبارزات مداوم وحق طلبانه، زنان موفق به کسب بسیاری ازحقوق قانونی خود شده اند ولی موقعیت آنان همچنان دردرجه دوم قرار دارد. از طرف دیگر زنان اولین قربانیان رکود و بحران اقتصادی جوامع پیشرفته و در حال توسعه هستند. در دوران جنگ های توسعه طلبانه و تجاوزگرانه ی مهم نیز، زنان همچون کودکان وسالمندان، در شمار بزرگترین قربانیان جنگ وخرابی های ناشی ازآن می باشند. این تناقضات و مصائب، مساله زن را حادتر و مبارزات رهائی بخش زنان رابا مسائل پیچیده تر اجتماعی روبرو کرده و تأثیرات مهمی برمبارزات آنان در سراسر جهان می گذارد.

در ایران، در روز 8 مارس 1357(1979)، یعنی سی و یکسال پیش در تهران تظاهراتی با شرکت هزاران  زن علیه فرمان حجاب اجباری برگزار شد. این زنان از هر قشرو طبقه، با حجاب و بی حجاب، فقط یک روز پس ازفرمان حجاب اجباری خمینی بطور خود انگیخته به خیابان ها ریخته و دست به تظاهرات زدند. زنانی که دردوران انقلاب ضد دیکتاتوری رژیم سلطنتی در سال1357 حضورداشته و خواهان تحولات اجتماعی و دررأس آن آزادی و برابری زنان با مردان بودند، درراهپیمائی علیه حجاب اجباری، شعارهائی همچون : " آزادی؛ نه شرقی ، نه غربی،جهانی است " و " ما انقلاب نکردیم تا به عقب برگردیم " را فریاد می زدند. این تظاهرات  مورد تهاجم باند های فاشیستی حزب الهی قرار گرفته وسرکوب شد. راهپیمائی 8 مارس (1979) 1357، سرآغاز دو قطبی شدن جامعه و تمایز بین مبارزه  حق طلبانه و سازشکاری ، بین آزادی خواهی زنان و ارتجاع حاکم بود، زیرا فرمان حجاب اجباری، سمبل حاکمیت و قانونی شدن اسلام ارتجاعی و طرح برنامه اجتماعی وفرهنگی  روحانیت بود. برنامه ای که  در تمام سطوح اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی ا ش، زنجیرهای روابط مرد سالارانه را که بر مبنای قوانین زن ستیزجمهوری اسلامی ومتکی براحکام دینی و فقه شیعه است را تقوبت می کرد.  قوانینی که درچهارچوب اساسی اش هیچگونه تفسیرو اصلاح جدی را برنمی تابد.

خواسته ها و مطالبات زنان در این تظاهرات که محرک یک انقلاب اجتماعی بود و تنها با تحولات عمیق اجتماعی نیز می توانست  تحقق یابد، تأمین نشد ولی شعله های آن هرگز خاموشی نگرفت و هنوز ادامه دارد و پویائی آن را در مبارزات هشت ماهه اخیر مشاهده می کنیم که درصف اول جنبش، ندا آقا سلطانها وترانه ها و زنانی قراردارند که با کوله پشتی پراز سنگ  و جان برکف، بدون ترس از زندان، شکنجه و تجاوز و بی واهمه از حمله مزدوران رژیم،  در خیابانها با مشت های گره کرده در برابر نیروهای سرکوب گر رژیم قرار گرفته اند.           

امسال درشرایطی به استقبال8 مارس، "روز جهانی زن" می رویم که مردم پس ازتحمل سی ویکسال استبداد و سرکوب بخصوص تحقیر زنان، برای نابودی رژیم اسلامی به پا خاسته اند. آیا این  زنان و د ختران جسور، با خواسته های مشخص خود یعنی لغو حجاب اجباری، لغوقوانین زن ستیز و لغو سنگسار به نبردهای خیابانی خود تدوام خواهند بخشید؟ آیا می توان با طرح مطالبات و خواسته های پایه ای زنان، شکوفائی وپویائی این جنبش عظیم مردمی را تضمین کرد؟   

مارس 2010 – اسفند 1388