ان جی او ئیزه كردن مبارزه!

 آروندهاتی روی

آنچه در زیر می خوانید بخش کوچکی است از سخنرانی بلندی که «آروندهاتی روی»،  در اوت 2004 در سانفرانسیسکو و تحت عنوان «قدرت مردمی در عصر امپراطوری» ارائه کرد. «روی» در این سخنرانی به اوضاع جهانی، نقش جهانی سازی و مسائل و مشکلات جنبش های توده ای می پردازد. وی خطراتی که امروزه جنبش های مقاومت را تهدید می کند به سه بخش تقسیم می کند، رابطه جنبش ها با رسانه ها و اهمیت بسیج توده ای برای تغییر شرایط، ان جی اوئیزه کردن مبارزه و تشدید سرکوب دولتی در مقابله با جنش های مقاومت. بخش مربوط به ان جی اوئیزه کردن مبارزه توسط ادنا سپهری ترجمه و در نشریه «به پیش!» ( شماره ٥، ٨ مرداد 1384) انتشار یافت که به دلیل اهمیت مطلب و ارتباطش با مقالات دیگر این شماره مجددا چاپ میکنیم. - هشت مارس

...خطر دیگری كه جنبش [های توده ای] با آن مواجه است  ان جی اوئیزه شدن مقاومت است. حرفی را که الان میخواهم بزنم میتوان بسادگی پیچاند و برعلیه همهٴ ان جی اوها بکار برد. ولی واقعیت این نیست. در دنیای تیرۂ ان جی اوهای ساختگی که صرفا برای اخذ بورسیه یا فرار از مالیات درست شده اند) از جمله در ایالاتی مثل بیهار در هند اینها را تحت عنوان جهیزیه میدهند) قطعا ان جی اوهایی هستند که خدمات پر ارزشی میکنند. ولی مهم اینست که به پدیده ان جی او ها در یک زمینه سیاسی نگاه کنیم.

بعنوان مثال در هند رونق ان جی اوهایی که بودجه شان تأمین بود از اواخر دهه 1980 و در در دهه 1990 آغاز شد. این همزمان با باز شدن بازارهای هند بروی سیاست های نئولیبرالی بود. در آن زمان دولت هند برای اینکه خود را با تعدیل ساختاری نئولیبرالی تطبیق دهد بودجه های توسعه روستا و کشاورزی و انرژی حمل و نقل و سلامت عمومی را بتدریج کم کرد. همانطور که دولت نقش سنتی خود را رها میکرد ان جی اوها نیز وارد عمل میشدند، با این تفاوت که بودجه ای که در اختیار ان جی اوها قرارمیگرفت تنها بخش ناچیزی از قطع بودجه هزینه های رفاه عمومی بود . عمده ان جی اوهائی که بودجه قابل توجهی دارند توسط نهادهای بین المللی توسعه و كمكهای عمرانی تأمین مالی و هدایت می شوند، كه بودجه خود آنها بنوبه خود از طریق حکومت های غربی و بانک جهانی و سازمان ملل و برخی شرکت های چند ملیتی تامین میشود. هرچند که این موسسات متفاوتند ولی همگی بخشی از یک ساختار گل و گشاد سیاسی هستند که پروژه های نئولیبرالی را سرهم بندی و در درجه اول حکومت ها را وادار به قطع بودجه های رفاه اجتماعی میکنند.

چرا موسسات بین المللی به ان جی اوها بودجه میدهند؟ آیا این از نوع خیرخواهی مدل قدیمی میسیونرهای مذهبی (مبلغین مذهبی) است؟ احساس گناه است؟ قضیه کمی فراتر از این است. ان جی اوها این احساس را بوجود میآورند که خلأ وجود خدمات دولتی را پر می کنند. و البته می کنند، اما به شیوه ای که از نظر مادی بی نتیجه است. سهم واقعی ان جی اوها خاموش کردن خشم سیاسی مردم است. آنچه را که مردم بر اساس حق شان باید داشته باشند ان جی اوها بصورت خیرات و کمک میدهند.

ان جی او ها تفکر اجتماعی را تغییر می دهند. آنها مردم را به قربانیانی وابسته تبدیل میکنند و برندگی تیغه مقاومت سیاسی را کند می سازند. ان جی اوها منطقه حفاظتی بین حکومت و مردم بوجود می آورند،  بین سلطه گر و مردم تحت سلطه. آنها تبدیل به میانجی گران و توضیح دهندگان و تسهیل کنندگان شده اند. در نهایت ان جی اوها باید به کسانی که بودجه شان را پرداخت میکنند حساب پس دهند نه به مردمی که در میان شان کار میکنند گیاه شناسان احتمالا ان جی اوها را در رده نباتات شاخص ارزیابی میکنند. انگار که هرچه فلاکت ناشی از نئولیبرالیزم بیشتر است ظهور ان جی اوها هم فزونتر است زننده ترین شاهد آن زمانی است که ایالات متحده آمریکا خود را آماده حمله به یک کشور میکند و همزمان با آن ان جی اوها را مهیا میسازد تا وارد شوند و ویرانی جنگ را پاکسازی کنند.

ان جی اوها برای اینکه مطمئن شوند بودجه شان به مخاطره نمی افتد و حکومت های محلی به آنها اجازه عمل میدهند ناچارند کارشان را در یک چهارچوب سطحی و کم و بیش خالی از زمینه های سیاسی یا تاریخی ارائه دهند.

)گزارش های غیرسیاسی) که درواقع بشدت هم سیاسی هستند از مصائب کشورهای فقیر و مناطق جنگ زده نهایتا مردم تیره این کشورهای تیره را همچون قربانیانی بیمار و غیرطبیعی جلوه میدهد. باز هم یک هندی مبتلا به سوء تغذیه. یک اتیوپیائی قحطی زده اردوگاهی دیگر از پناهندگان افغانی. یک سودانی ناقص شده ... همگی محتاج کمک سفیدپوستان اینها ناخواسته کلیشه های نژادپرستانه را تقویت میکنند و مجددا بر دستاوردها، کمک ها و همدردیهای هرچند از نوع عشق خرکی  tough love تمدن غرب صحه میگذارند  اینها میسیونرهای سكولار دنیای مدرن هستند.

نهایتا سرمایه ای که در اختیار ان جی اوها قرار میگیرد بشیوه ای موذیانه در سیاست های آلترناتیو همان نقشی را ایفا میکند که سرمایه های احتکاری از داخل وخارج در اقتصادهای کشورهای فقیر بعهده دارند. یعنی برنامه عمل تعیین میکند و مقابله جوئی را به مذاکره تبدیل میکند و مقاومت را غیر سیاسی میکند و در جنبش های مردمی که بطور سنتی متکی بخود بودند مداخله میکند. ان جی اوها با بودجه ای که دارند قادرند مردمی را که میتوانند تبدیل به فعالین جنبش های مقاومت شوند به استخدام خود درآورند. این مردم احساس میکنند که خدمت ضروری و بدیعی انجام میدهند) و در کنارآن درآمدی هم دارند.) در حالیکه مقاومت سیاسی واقعی بهیچوجه چنین میان برهائی ندارد.

ان جی اوئیزه کردن سیاست خطری است که مقاومت را به یک شغل بانزاکت و معقول و باحقوق ماهیانه، از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر، تبدیل میکند. و گاه و بیگاه مزایایی هم اضافه میشود. مقاومت واقعی اما عواقب واقعی دارد و از حقوق ماهیانه هم خبری نیست.

دسامبر 2006

 برگرفته از نشریه شماره 16 تشکل 8 مارس