حقوق زنان افغان در خارج از کشور

وضعیت حقوقی زنان در اجتماع افغانستان خراب و قابل نقد است، ولی این خرابی اوضاع را، افغان ها با خود به مهاجرت میبرند یعنی، در خانواده های که افغانستان را ترک میکنند و در کشور های غربی ساکن میشوند، زنان به حقوق مدنی که در این جوامع وجود دارد، به سادگی نمیرسند.

در بررسی مشکلات حقوق زنان، در داخل کشور، صحبت از دین و سنت و عنعنات مردم است، که آزادی زنان را محدود میکند. ولی این محدودیت آزادی، تنها در داخل کشور نیست. اصولیرا که بر اساس آن، خانواده ها زنان و دختران را کنتول میکنند، افغان ها با خود به کشور های غربی میبرند و در آنجا هم، این اصول، باعث ایجاد محدودیت ها میشود.

در بررسی این موضوع، گفتگویی داریم با نیلاب سرابی، نویسنده و شاعر افغان، که به امریکا مهاجر شده است. خانم نیلاب سرابی، در این گفتگو از تجربیان خود و دیگر خانم های افغانی ساکن غرب صحبت میکند و میگوید که در امریکا، اگر هر حقی به زنان داده نشده است، لااقل حقوق اساسی که در زندگی شبانه روزی مهم است، برایشان داده شده است، مثل حق تحصیل، حق انتخاب در ازدواج، و غیره. ولی رسیدن زنان افغان به این حقوق، زمانی زیادی را در بر میگیرد. و حتی در نهایت، باز هم حقوق یک زن افغان نسبت به یک زن امریکایی کم تر میباشد.

مردم افغانستان، حتی زمانیکه در خارج زندگی میکنند، میخواهند در این موارد، قوانین خود را عملی کنند. دختران افغان بطور مثال، مجبور استند زود تر از دیگران به خانه برگردند. در انتخاب رشتۀ تحصیلی هم مرد ها مداخله میکنند و بعضی از رشته های کاری، مثل آرایشگری، در ذهنیت مردان افغان، برای خانم ها مناسب نمیباشد و اگر دختری بخواهد در این چنین رشته ها تحصیل کند، خانواده اش، در بسیاری موارد، با آن مخالفت میکنند. مشکل دیگر زنان افغان، در داخل و خارج، مسئلۀ طلاق است. حتی در مواردی که زندگی زن و شوهر ناممکن میشود، هم، خانواده ها نمیتوانند تحمل کنند که دختر آنان از شوهرش طلاق بگیرد.

دلیل این سختگیری ها، به گفتۀ خانم نیلاب سرابی، یکی اینست که مرد ها قوانینی را که از جانب مذهب یا جامعه پایه گذاری شده است، بدون در نظر گرفتن محیط، تطبیق میکنند. تعداد دیگری به دلیل محافظه کاری، از طرز برخورد سنتی دست بر نمیدارند و دلیل بد رفتاری تعدادی هم، این است که «مردم چه خواهند گفت». در حالیکه از مردمی که چیزی خواهند گفت، بسیار فاصله گرفته اند، ولی با آنهم احتمال بدگویی مردم، برایشان بسیار مهم است.

راز خوشبختی یک فامیل، به گفتۀ خانم سرابی اینست که اول خود شان را بشناسند و زنان و مردان، با هم گفتگو کنند و تفاهم داشته باشند. در مرحلۀ بعدی، قوانینی را که در داخل خانه دارند و ناشی از فرهنگ «افغانی» است، باید با قوانین خارج از خانه مقایسه کنند و وفق بدهند. یک مرد زمانی از زندانی شخصی خود میتواند بیرون بیاید که کمی دریچه را باز کند و مسایل را از دیدگاه یک زن ببیند. و همچنان زنان باید از قید این، که یک زن باید همیشه تحمل کند، بیرون بیاید.

نوشتۀ عزیز احمد فرد

منبع رادیو فرانسه