گزارشی از جلسه پالتاکی
کارزار مبارزه برای لغو قوانین نابرابر و مجازات های اسلامی علیه زنان و بخش هائی از سخنرانی های ارائه شده
شنبه 28 می ساعت 8 شب به وقت اروپای مرکزی در اتاق پالتاکی «زنان مبارز» اولین جلسه سخنرانی برای معرفی کارزار لغو قوانین نابرابر... برگزار شد. سخنرانان این جلسه عزیزه شاهمرادی و یاسمین میظر از فعالین سیاسی و هم چنین کوشندگان مبارزات زنان بودند.
حدود دو ماه پیش فراخوان اولیه مشترکی از جانب تشکلات و فعالین جنبش زنان در خارج کشور منتشر شد که در آن آغاز کارزار مشترکی توسط گرایشات مختلف زنان برای مبارزه علیه قوانین نابرابر و زن ستیز در ایران را اعلام کرد.
در فراخوان این کارزار تاکید شده است که برای تحقق مطالبات اولیه زنان نه فقط باید به نیروی خود اتکا کرد بلکه اولین مانع در راه تحقق این مطالبات نظام جمهوری اسلامی است. هم چنین در این فراخوان تاکید شده است که قدرتهای حاکم بر جهان بجز فقر و ستم ارمغانی برای زنان ندارند.
جلسه پالتاک در محیطی صمیمانه و سرشار از همبستگی زنان برگزار شد. سخنرانان تلاش کردند از جوانب گوناگون ضرورت این کارزار توضیح داده و هم چنین نقطه نظرات خود را در رابطه با افق رهایی زنان ارائه دهند.
به جرات می توان گفت که در سالهای اخیر این اولین تلاش متحدانه از گرایشات و افق های گوناگون جنبش زنان است که به این مرحله از اتحاد عمل رسیده اند. این خود انعکاس پتانسیل بالای زنان در حرکتی دمکراتیک، بدون خدشه دار کردن منافع پایه ای زنان جهت کار مشترک است.
نکته قابل توجه این بود که علیرغم مشکلات تکنیکی که موجب تاخیر جلسه شد و علیرغم اینکه یکی از سخنرانان نه فقط مجبور به حل مسائل تکنیکی باز کردن اتاق بود بلکه به دلیل فوق ناچار شد که مسئولیت هدایت جلسه را تا سر رسیدن مسئول تعیین شده بعهده بگیرد. چگونگی برخورد یاسمین میظر به این مشکلات پیش بینی نشده الگویی قابل تقدیر برای کلیه مبارزان زن است تا بتوانند هنگام رخ دادن مشکلات گوناگون با خونسردی، متانت و آرامش تعهد خود به مردم و منافع زنان را انجام دهند. فراموش نکنیم که در همین سالهای اخیر مشاهده کردیم که برخی به اصطلاح رهبران زن در هنگامه فعالیت و پیش آمدن مشکلات زنان را تنها در صحنه رها می کنند. گرچه این مسئله مشکل چندان بزرگی نبود، ولی شیوه حل مشکل، خود بیان بینش های گوناگون است.
در این جلسه ما شاهد احترام عمیقی بودیم که زنان برای گرایشات گوناگون درون کارزار قائل بودند. اغلب آنان بویژه سخنرانان سعی کردند ضمن در نظر گرفتن حقوق گرایشات گوناگون، نظرات خود را آزادنه توضیح دهند.
واقعیت این است که ما بار ها شنیده ایم که جنبش زنان دمکراتیک است. اما تحقق عملی آن مرتبا به دلایل گوناگون با مانع روبرو شده است. ولی این جلسه پالتاکی نمونه خوبی از دمکراتیسم زنان در عرصه سیاسی و عملی بود.
یکی دیگر از نکات چشمگیر در این جلسه این بود که اکثریت شرکت کنندگان را که بیش از 150 نفر بودند، زنان تشکیل می دادند که بسیار فعالانه در بحث و گفتگو شرکت کردند.
این جلسه پالتاکی با ترانه های زیبا و زنانه گیسو شاکری خواننده مترقی و معترض تبعیدی همراهی شد. علاوه بر این که حضور گیسو در خود جلسه و بعنوان یکی از امضا کنندگان این کارزار انعکاس حمایت جامعه زنان هنرمندان انقلابی نیز بود.
من به همه فعالین زن که دلمشغولی مبارزات زنان را دارند و به همه زنانی که می دانند که جنبش زنان از ضعف و عدم اتحاد رنج می برد توصیه می کنم که به سخنرانی عزیزه شاهمرادی و یاسمین میظر گوش دهند و هم چنین تلاش کنند که این گونه گامهای متحدانه را در جهت تقویت و حمایت گرایش انقلابی زنان همراهی کنند.
در زیر بخش هائی از سخنرانی عزیزه و یاسمین ارائه می گردد:
عزیره شاهمرادی: «...اما چرا امروز بحث کارزار لغو کلیه قوانین نابرابر مطرح می شود. در واقع امروز این خواسته می تواند بعنوان یک شعار فراگیر مطرح شود. خواسته ای است که می تواند کل جنبش زنان را در بر بگیرد. اما اینکه این شعار علیرغم اینکه شعاری فراگیر است طبیعتا گرایشات مختلف زنان می توانند پاسخ های مختلفی به آن بدهند.
در واقع آنچه که پیشنهاد دهندگان این فراخوان و امضا کنندگان فراخوان را در بر می گیرد گرایش رادیکال درون جنبش زنان است که با تحلیل و ارزیابی از صحنه سیاسی فعال جامعه ایران دارد و جمعبندی از تجربه 8 ساله گذشته ( که سعی کرده جنبش زنان را بیشتر در قالب اصلاح طلبی مطرح کند) مرزبندی دارد. گرایش لیبرالی و رفرمیستی درون جنبش زنان سعی کرده پاسخ خود را به این مسئله بدهد.
و به همین دلیل این کارزار بر دو فاکتور مشخص اتکا می کند. این کارزار بر مبنای این دوپارامتر مشخص مطرح می کند که بیانگر یک گرایش رادیکال در جنبش زنان است. به این مفهوم که به دنبال تغییرات بنیادین و ریشه ای است. و بحث اش این است که ستم جنسی را بطور کلی از بین ببرد و در نتیجه نظام سیاسی اقتصادی اجتماعی را مورد سئوال قرار می دهد. به این معنا که تغییرات بنیادین تنها به انقلاب سیاسی فکر نمی کند و تغییرات اجتماعی را مدنظر دارد.
همانگونه که گفتم دو فاکتور برای این گرایش مطرح است: سرنگونی جمهوری اسلامی و عدم دخالت نیروهای بین المللی و قدرت های امپریالیستی. چرا بر این دو فاکتور تاکید می کنند؟ مسئله این است که اگر دقت کنیم هر یک از خواسته های جنبش زنان، حتی خواسته هایی که در چهارچوب برابری حقوقی می گنجد بلافاصله با نظام سیاسی ایدئولوژیک حاکم بر جامعه ایران تقابل پیدا می کند. بنابراین وجود این نظام خودش اولین مانع است در برابر جنبش زنان برای ارتقا جنبش و حتی گرفتن خواسته های حقوقی. بنابراین رفع این مانع یک مسئله ذهنی است.»
یاسیمن میظر: «.... آنچه که مورد نظر است و آنچه که کارزار بعنوان لغو کلیه قوانین نابرابر و ایجاد شرایط برای برابری زن و مرد به معنای واقعی مطرح می کند طبعا در طرح پیگیرانه این مطالبات است. که آن پیگیری نه در آلترناتیو جمهوری اسلامی و نه در آلترناتیو اصلاح طلبان حکومتی و نه از آلترناتیوهایی که در حقیقت با اشکال مختلف در پی باسازی نمونه ای هستند که ما دور و بر خود می بینیم، میسر است. به عبارتی طبیعی است که بحران جمهوری اسلامی به آلترناتیوهای فوق زمینه طرح و خودنمایی داده است ولی همانطور که فراخوان اشاره می کند نگاهی به دو همسایه افغانستان و عراق نشان می دهد که نئولیبرالیسم فاقد پیگیری برای تحقق خواسته های زنان ایران است.
آنچه کارزار می خواهد پیش ببرد بطور طبیعی دفاع از حقوق اکثریت زنان است، ولی نه از راه حمایت از حقوق الیت زنان که بخش ناچیزی از جامعه هستند. در عین حال این دفاع از حقوق زنان را در حد و توان نیروهای سیاسی هم نمی داند. برای همین در فراخوان تاکید شده است که اگر زنان بخواهند به برابری برسند فقط از طریق اتکا به خودشان است. بویژه کسانی که خود را در این کارزار فعال می بینند مجبورند خواسته های زنان را مشخص تر بیان کنند و برای این مشخص کردن خواسته های زنان ناچارند ضعف های آلترناتیوهای موجود را بازگو کنند.
ما هر یک در این کارزار از گرایشات و دیدگاههای متفاوت در جنبش چپ آمده ایم و طبیعی است که با بینش های متفاوتی به آلترناتیو نظام موجود که نظام سرمایه داری است نگاه می کنیم ولی درحقیقت در یک چیز متحدیم، آن هم از یک طرف پذیرش بحران جمهوری اسلامی و ناتوانی جمهوری اسلامی در پاسخگویی به خواسته های زنان است. از طرف دیگر استفاده از تجارب موجود: نه فقط در دو کشور همسایه ما که جنگ شرایط خاصی را در آنها بوجود آورده، بلکه در خیلی کشورهای دیگر که سکولاریسم تاریخ طولانی تری دارد می بینیم که نظام سرمایه داری نتوانسته برابری را میسر کند و بسیاری از ستم هایی که با آنها در جامعه ایران روبرو هستیم به اشکال دیگر در آنها وجود دارد.....
اگر بخواهیم به این سه دهه مبارزه پاسخ درستی بدهیم، اگر بخواهیم در برابر این همه مبارزات زنان ایران جدی کار کنیم نمی توانیم منکر وقایعی باشیم که همه ما از نظر تاریخی می دانیم و از نظر تجربی با آن روبرو بوده ایم.
مد شده است که می گویند مبارزات زنان ایران و حرکات زنان ایران فرا طبقاتی است. البته که ستم بر زنان و نه فقط در جامعه ایران بلکه در هر جامعه ای بر زنان همه طبقات وارد می شود. ولی درجات این ستم تفاوت های فاحشی دارد. حتی در رابطه با جهوری اسلامی مسئله طبقاتی بی ربط نیست به ستمی که زنان در بخش های مختلف جامعه باهاش روبرو هستند. بطور مشخص حتی اگر به قوانین اسلامی نگاه کنیم، حتی اگر به مسئله مثل جداسازی در بهداشت و آموزش نگاه کنیم بنظر من امتیازهای طبقاتی تاثیر دارند و در حقیقت این امتیازها به طبقات مرفه و متوسط این امکان را می دهد که بسیاری از ستم های شدید جمهوری اسلامی را بتوانند دور بزنند......
مشکلات بی شماری که فقر ایجاد کرده شرایطی را ببار آورده که در حقیقت امکان کار برای بسیاری از زنان نیست و یا درآمدی که یک زن برای یک کار طولانی دریافت می کند آن چنان ناچیز است که امکان نگهداری از فرزند را ندارد و در نتیجه کسانی که ادعای آلترناتیو بودن جمهوری اسلامی را دارند، کسانی که جدا از لشکرکشی های آمریکا معتقدند بدون دست بردن در نظام اقتصادی موجود می شود برابری زنان را میسر کرد مجبورند به این مسئله پاسخ دهند که چگونه می خواهند این مسائل اجتماعی جامعه را تغییر دهند؟ چگونه می خواهند جلوی فحشا را بگیرند؟ چگونه می خواهند جلوی فقر و زنانه شدن فقر را بگیرند؟.........
نه فقط حکومت جمهوری اسلامی، بلکه نظام موجود هم سدی است برای رسیدن به پائین ترین راه حلها برای جلوگیری اینکه مثلا زنان عملا قربانی خشونت نشوند. ....
ما این کارزار را به متحد کردن زنان از گرایشات چپ محدود نکرده ایم. کوشش ما این است که از همه زنان دفاع کنیم ولی دفاع از منافع همه زنان با سیاست «همه باهم» نمی شود. دفاع از منافع زنان جز با مشخص کردن محدودیت های آلترناتیوهای موجود میسر نمی شود و بهمین دلیل مجبوریم در قبال پیگیری خود در دفاع از خواسته های زنان ایران همه توان خود را بگذاریم برای اینکه این محدودیتها را باز کنیم.
ما در این کارزار نه آلترناتیوی اعلام می کنیم و نه خود را آلترناتیو می دانیم. یک اتحاد موقت برای خواسته های مشخص نمی تواند آلترناتیو باشد. ولی در عین حال ما ناچاریم و موظفیم ضعف های آلترناتیوهای موجود را بحث کنیم و مورد نقد قرار دهیم. حق ماست که غیر ممکن بودن برابری زنان را در چهارچوب جمهوری اسلامی تاکید کنیم.....»
در پایان این جلسه هر دو سخنران از لزوم اتحادی انقلابی متکی بر منافع اکثریت زنان ستمدیده در جنبش زنان صحبت کرده و همه زنان و تشکلات و فعالین این جنبش را دعوت به همکاری با این کارزار کردند.
لیلا پرنیان - از فعالین سازمان زنان هشت مارس (ایرانی - افغانستانی)
31 می 2005
Zan_dem_iran@hotmail.com / www.8mars.com