اعتیاد و خودسوزی در میان زنان افغانستان

 یک مرکز درمان معتادان در فیض‌آباد بدخشاندر افغانستان حدود یک میلیون نفر آلوده به مواد مخدر هستند که ۱۳ درصد آنها را زنان تشکیل می‌دهند. این تعداد زنان نه از روی فحشا و فساد بلکه اکثراً به سبب فقر، خشونت، عدم آگاهی و معالجه‌ی امراض به مواد مخدر آلوده می‌شوند.

چنین به نظر می‌آید که با تمام فقر و شوربختی که مرد افغانستان با آن دست به گریبان هستند، مسئله‌ی فراگیر اعتیاد به مواد مخدر به موضوعی فرعی بدل شده است. مردم از شدت تنگدستی دیگر به مواد مخدر فکر هم نمی‌کنند، اما فقر خود باعث روی آوردن قشری از مردم به مواد مخدر شده است.

 فقر و خشونت، عامل اعتیاد

 زنان در افغانستان بی آنکه معتاد باشند، خود دچار مشکلات فراوان هستند، اما اعتیاد به مواد مخدر خود مشکلی است که بر دیگر مشکلات آنها افزوده و آنها را در بدبختی محض قرار می‌دهد. رقم معتادان زن در افغانستان هر سال رو به افزایش است و دلایل متعددی باعث اعتیاد آنها به مواد مخدر شده است.

یکی از عوامل اعتیاد زنان اعمال خشونت‌های خانوادگی است. در ده روز اخیر ۸ مورد خودسوزی فقط در ولایت هرات وجود داشته که اکثراً خشونت‌های خانوادگی عامل آن بوده است. زنانی که با معضل خشونت مواجه‌اند یا به خودسوزی روی می‌آورند و یا برای کاهش غم‌های خود به مواد مخدر آلوده می‌شوند.

معالجه با مواد مخدر

 اما معالجه ‌با مصرف مواد مخدر نیز یکی دیگر از عوامل اعتیاد در زنان است. فایزه که یک زن باسواد و ساکن کابل است می‌گوید: «من ۷ سال است که صاحب فرزند نمی‌شوم و نزد هر پزشکی که می‌روم جوابم می‌‌کند. بعد نزد یک خانم کهنسال که همه می‌گویند با تجربه است رفتم. او به من تریاک و چند داروی خانگی دیگر را توصیه کرد که مخلوط کنم و بخورم. بعد از استفاده از داروی وی، دیگر کم خوابی‌هایم هم از بین رفته بود و نگرانی نداشتم. اما بعد از سه ماه متوجه شدم وقتی که داروهایش را استفاده نمی‌کنم تمام بدنم و سرم درد می‌گیرد. بعد فهمیدم که معتاد به تریاک شده ام».

عده‌ای دیگر از زنان به دلیل داشتن فرزندان زیاد و فقر، آلوده به مواد مخدر می‌شوند. چرا که برای به دست آوردن غذا برای اطفالشان به منازل مردم می‌روند و کار می‌کنند . آنها برای رفع خستگی خود، تریاک می‌خورند و حتا برای اینکه اطفالشان آرام باشند به آنها نیز تریاک می‌خورانند تا خوابشان ببرد.

یکی از پزشکان شهر کابل هم این موضوع را تأیید می‌کند و می‌گوید: ‌«زنانی که قالی‌بافی کار می‌کنند برای رفع خستگی، هم خودشان تریاک می‌خورند وهم به کودکانشان می‌دهند تا مزاحم کارشان نشوند».

 زلمی افضلی سخنگوی وزارت مبارزه با مواد مخدر معتقد است که از میان ۹۲۰ هزار معتاد به مواد مخدر در افغانستان، ۱۳ درصد آنها را زنان و ۷ درصد را اطفال تشکیل می‌دهند. مهاجرت‌ و ازدواج‌ اجباری هم خود سبب آلوده شدن زنان به مواد مخدر است.

 دکتر عبدالله فهیم، مشاور وزارت صحت عامه ( بهداشت و درمان) افغانستان می‌گوید: «فشارهای خانوادگی و فشار کار یکی از عواملی است که زنان به مواد مخدر روی می‌آورند. مراکزی که برای معالجه‌ی این زنان معتاد در افغانستان وجود دارد بسیار کم است».

 در افغانستان ۲۰ مرکز غیردولتی و بیش از ۴۰ مرکز دولتی برای معالجه‌ی معتادان وجود دارد . اما اینکه آیا این زنان برای معالجه و ترک اعتیاد به این مراکز مراجعه می‌کنند و یا اینکه شوهران‌شان حاضر به بردن آنها به این مراکز می‌شوند یا خیر، خود مشکل دیگری است که گریبانگیر زنان است.

خدیجه تلاش / کابل

تحریریه: رضا نیکجو